Siyah İnci olarak bilinen gelmiş geçmiş en yetenekli futbolculardan Edson Arantes do Nascimento veya yaygın ismiyle Pele, 46 sene önce bugünlerde yeşil sahalara veda etti. Arkasında ise bugün dahi kırılamamış olan 1373 maçta attığı 1279 gol bıraktı. Kazandığı kupalar ile eşi görülmemiş izlere imza attı. Time Dergisi’nin yüzyılın en önemli 100 insanı arasında gösterdiği Pele’nin hikayesi tüm insanlara ilham kaynağı olabilecek bir potansiyel taşıyor.
Öyleyse gelin Pele’nin muazzam öyküsünü birlikte hatırlayalım.
Futbol dünyasının gördüğü en büyük efsanelerden birisi… Belki de en büyüğü o. Siyah İnci lakabıyla istisnasız her ülkede nam salan Pele, 46 sene önce 1 Ekim 1977’de sahalara veda etti.
Henüz televizyon yayınlarının, küresel çapta futbol izlemenin mümkün olmadığı yıllarda futbol oynayan Pele, buna rağmen yeteneğiyle büyük kitleleri büyülemeyi başardı.
Tam üç defa FIFA Dünya Kupası’nı kazanmayı başaran büyük usta, bu alanda inanılmaz bir rekora imza attı.
1958, 1962 ve 1970 Dünya Kupaları’nı ülkesi Brezilya’ya hediye etmeyi başardı.
Henüz 17 yaşında, 1958’de İsveç’te düzenlenen Dünya Kupası’nda Brezilya Milli Takımı’na davet edildi. O günlerde hiç kimse on yıllarca unutulmayacak bir efsanenin doğduğunun farkında değildi.
1958 Dünya Kupası finalinde ev sahibi İsveç’in ağlarına bıraktığı iki gol, onu bir Dünya Kupası finalinde gol atan en geç futbolcu yaptı. Dört sene sonra 1962’de bu sefer Şili’de ipi göğüsleyen Brezilya kadrosunda yine Pele vardı.
Bu sefer gelecek vaat eden bir yıldız adayı olarak değil takımın ve ulusun en büyük umudu olarak Şili’ye gitmiş ve ülkesini bir kere daha zafere ulaştırmıştı.
Pele’nin son Dünya Kupası zaferi ise 1970 yılında Meksika’da geldi. Bu turnuvada da takımını sırtlayan büyük yıldız üçüncü kez en büyük kupaya ulaştı.
Tarihte Dünya Kupası’nı üç defa kazanmayı başaran ilk ve tek futbolcu olan Pele, bu başarısıyla ülkesinin efsanesi olarak adını tarihe altın harflerle yazdırdı.
Kulüp kariyerini ise çok uzun yıllar ülkesi Santos’ta sürdürdü. Aldığı astronomik tekliflere rağmen Avrupa’ya hiç gitmedi. Santos’ta Güney Amerika’nın Şampiyonlar Ligi sayılan Libertodores kupasını havaya kaldırdı. Kariyerini ise ABD ekibi Cosmos’da noktalandırdı.
Pele, 1956’dan emekli olduğu 1977 tarihine kadar 1363 maçta attığı 1279 golle Guinness Rekorlar Kitabı’na girmeyi başardı.
Pele, kariyerinin zirve yaptığı dönemde o kadar büyük bir fenomen olmuştu ki, uğruna savaşlar bile ertelendi.
Evet… Yanlış okumadınız. 1969 yılında Nijerya’da iç savaş yaşanıyordu. Ülkenin merkezi ile Güneyi arasında yaşanan çatışmalar sırasında Pele’nin başını çektiği Santos takımı özel maç için Nijerya’ya gelmişti. Dünyanın en iyi futbolcusunu canlı izlemek isteyen Nijeryalılar, çatışmalara iki gün ara verdiler.
Savaşın her iki tarafı da siyah inciyi yerinde izlemek için stadyumda yerini aldı. Maçtan 48 sonra ise birbirlerini öldürmeye devam ettiler.
Yaşça kendisinden küçük olan ve kendisinden sonraki jenerasyonda futbol oynayan Arjantinli Maradona ile sıklıkla kıyaslandı.
Pele ise yapılan kıyaslamalara her zaman 3 Dünya Kupası ve attığı 1279 gol ile yanıt verdi.
Buna rağmen Pele, Maradona, Messi gibi futbolcuların kendi oynadıkları dönem, takımlar ve olanaklar çerçevesinde değerlendirilmeleri en doğru yöntem gibi gözüküyor.
Buna rağmen futbolseverler bu konuda farklı görüşlere sahip olmaya devam ediyor. Kesin olan şu ki, Pele, futbol oynadığı 1960’lı yıllarda tüm dünyayı büyülemeyi başardı.
Siyah İnci Pele, 1999 yılında Uluslararası Olimpiyat Komitesi tarafından 100 Yılın Atleti seçildi. Pele’nin insanlık tarihine ismini yazdırması bununla da sınırlı kalmadı.
Ünlü İngiliz Time dergisi, 20. yüzyılın en önemli 100 insanı listesine Pele’yi de dahil etti.
Emekliliği sonrası futbol elçisi olarak yaşamını sürdüren büyük usta, UNICEF için de çalıştı. Özel bir vakıf kuran Pele, yoksul çocukların eğitime erişmesi ve yaşamsal ihtiyaçlarının karşılanması için uzun süre mücadele etti.
Brezilyalı büyük yıldızın kısa süren bir siyasi kariyeri de oldu.
Pele, ülkesi Brezilya’da 1995 ile 1998 yılları arasında Spor Bakanı olarak da görev yaptı. Bu süreçte özellikle ülkenin yoksul kesimlerinde umudu futbol topunda arayan çocuklara özel burslar ve okullar kurdurdu.
29 Aralık 2022’de hayata veda eden Siyah İnci, arkasında inanılmaz bir kariyer ve ilham kaynağı olduğu milyonlarca insan bıraktı.
Brezilya’da kendisinden sonra Ronaldo, Rivaldo, Romairo, Neymar gibi üst düzey futbolcular yetişse de hiçbir zaman siyah incinin tahtına oturamadılar.
Pele, tüm zamanların en iyilerinden belki de en iyisi olarak saygıyla hatırlanmaya devam ediyor.
